3 DAKİKADA 2018!

Açık Bilim Podcast - Podcast autorstwa Podfresh: Tevfik Uyar - Açık Bilim

Haberler: Bu yayınımızda sizlerle 2018’in en önemli 10 bilim olayını paylaşıyoruz. Genetiği değiştirilmiş ilk bebekler Çin’de, Kasım ayında dünyaya geldi! İkiz kız bebeklere babanın taşıdığı HIV virüsünün geçmemesi için CRISPR yöntemiyle müdahale eden doktor Jiankui, çalışmasını yayımlamadı. Bebek sahibi olan çift ise basına demeç vermeyi reddetti. Kaynak: https://www.sciencenews.org/article/gene-edited-babies-top-science-stories-2018-yir Temmuz ayında yakın komşumuz Mars’ta 20 kilometre ene sahip bir yeraltı gölü keşfedildi. Güney Kutbundaki bir buzun 1.5 km altında yer alan göl, kızıl gezegenin kalıcı su kaynaklarına sahip olduğunun önemli bir kanıtı. Bu da bir zamanlar Mars’ta yaşam filizlenmiş olabileceği yönündeki beklentileri güçlendiriyor. Kaynak: https://www.sciencenews.org/article/mars-water-ice-lake-top-science-stories-2018-yir İki hemcinsin çiftleşmesiyle üreyen ilk fareler Ekim ayında Çin’de dünyaya geldi. Gen değiştirme ve kök hücre teknolojisi kullanılarak uygulanan yöntem büyük ölçüde başarılı sonuç verdi. İki dişiden dünyaya gelen bebekler oldukça sağlıklıyken, iki erkekten üreyen 12 fareden sadece 2’si hayatta kalabildi. Kaynak: https://www.nationalgeographic.com/science/2018/10/news-gene-editing-crispr-mice-stem-cells/ Hayvanlar aleminin en eski üyesi Eylül Ayında Avustralyalı bilim insanlarınca keşfedildi. 1947 yılında bulunan ve bugüne dek tanımlanamayan fosildeki yağ moleküllerini inceleyen araştırmacılar, canlının tam 558 milyon yıl önce yaşadığını keşfettiler. Keşif “paleontolojinin kutsal kasesi” olarak adlandırıldı. Kaynak: https://edition.cnn.com/2018/09/21/health/oldest-known-animal-fossil-intl/index.html En eski insan çizimi Güney Afrika’da bulundu. 73.000 yıllık çizim, Homo sapienslerin 70 bin yıl önce de tıpkı bizler gibi davrandığı yönündeki hipotez için önemli bir destek teşkil etti. Çizimin yaşı, Avrupa ve Endonezya’daki 40.000 yıllık mağara resimlerinden çok çok daha fazla. Kaynak: https://www.sciencenews.org/article/south-african-cave-stone-may-bear-worlds-oldest-drawing Temmuz ayında astronomlar evrendeki bilinen en parlak cismi keşfettiler. 13 milyar ışık yılı uzaklıktaki kuasar, evren bugünkü yaşının henüz %7’sindeyken ortaya çıkmış. Aslında aynı araştırmacılar 2017 sonunda evren henüz %5 yaşındayken oluşmuş bir kuasar daha bulmuşlardı ancak bu yeni keşif parlaklık bakımından eskisinin çok ötesinde. Keşfedilen kuasarın 1 milyar güneş kütlesine sahip olduğu düşünülüyor. Kaynak: https://www.sciencealert.com/brightest-quasar-early-universe-13-billion-light-years-pso-j352-4034-15-3373-p352-15 Nisan ayında Antarktika’daki Neumayer 3. istasyonunda görev yapan Alman araştırmacılar, toprak, gün ışığı ve böcek ilacının olmadığı bir sera sisteminde sebze hasadı yapmayı başardılar. Hava sıcaklığının -20 derece olduğu ortamda yetişen 3 kilo marul, 18 salatalık ve 70 turp, gelecekteki uzay görevlerinde kullanılabilecek yöntemlerin ilk meyvesi oldular. Kaynak: https://apnews.com/bb14d1bf3a6143118ba9910b11adb5d8 Başlıca körlük sebeplerinden biri olan yaşa bağlı makula dejenerasyonuna çare bulundu. İngiltere’de gerçekleştirilen deneysel çalışmada, kök hücre terapisi uygulanan tamamen görme kaybına uğramış iki hasta tekrar sağlığına kavuşturuldu. Tedavinin 5 yıl içinde erişilebilir olması bekleniyor. Kaynak: https://www.theguardian.com/society/2018/mar/19/doctors-hope-for-blindness-cure-after-restoring-patients-sight Orak hücreli akdeniz anemisinden sorumlu genin orijini keşfedildi. Her yıl 300 bin çocuğun sahip olarak doğduğu genin, 7300 yıl ve 250 nesil önce Yeşil Sahra’da meydana gelen bir mutasyonun...